بررسی رابطه فشار روانی با تعارضات زناشویی در والدین دارای فرزند عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و مقایسه آن با والدین دارای فرزند مرزی

چکیده: الف: موضوع و طرح مسئله( اهمیت موضوع و هدف): عقب ماندگی کودک، خانواده را در محاصره مسایل متنوع در همه اشکال و اندازه ها قرار می دهد. این مسایل با میزان عقب ماندگی کودک، معلولیت جسمی و هیجانی همراه آن، ارزشها، علایق و شرایط محیطی دیگر اعضای خانواده فرق می کنند. داشتن کودکی با عقب ماندگی باعث بحران و کمتر ظاهر شدن در فامیل می شود و اغلب باعث جدایی والدین می گردد. مطالعات متعددی در مورد اثرات حضور کودک معلول در خانواده و فشار روانی والدین آنها انجام شده است . اغلب این تحقیقات نشان از این دارند که والدین کودکان عقب مانده ، دارای فشار و بحرانهای روانی بوده و وجود کودک معلول ذهنی، سازش یافتگی و سلامت جسمی و روانی آنها راتهدید می کند و غالبا تاثیر منفی بر آنها دارد. با در نظر گرفتن آنچه که گفته شد در این پزوهش به بررسی رابطه بین فشار روانی و تعارضات زناشویی در والدین این کودکان خواهیم پرداخت که آگاهی از آن ، اطلاعات مفیدی را برای پیشبرد بهتر جلسات مشاوره با والدین کودکان عقب مانده ذهنی ارائه خواهد کرد . ، درک صحیح از مشکلات خانواده های کودکان کم توان ذهنی نه تنها به والدین این کودکان بلکه به افراد متخصصی که در رابطه با این گونه افراد کار می کنند می آموزد تا نگرش خود را در جهت برنامه ریزی آموزشی و پرورشی تغییر دهند ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: فرضیه های اصلی پژوهش : 1- بین فشار روانی و تعارض زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر رابطه وجود دارد. 2- بین فشار روانی و تعارض زناشویی والدین کودکان مرزی رابطه وجود دارد. فرضیه های فرعی پژوهش : 1- بین فشار روانی والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر با فشار روانی والدین کودکان مرزی تفاوت وجود دارد . 2- بین تعارضات زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر با تعارضات زناشویی والدین کودکان مرزی تفاوت وجود دارد . 3- بین فشار روانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر با فشار روانی پدران این کودکان تفاوت وجود دارد . 4- بین تعارضات زناشویی مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر با تعارضات زناشویی پدران این کودکان تفاوت وجود دارد . 5- بین فشار روانی مادران کودکان مرزی با فشار روانی پدران این کودکان تفاوت وجود دارد . پ: روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه ی مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ایزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها:: 1- تعارضات زناشویی : تعارض زناشویی ترکیبی از عواطف، افکار و رفتارهایی است که بازتابنده خشم، ناکامی، عدم توافق، تنفر، رنجش و تلخی می باشد (براتی و ثنایی1374). 2- فشار روانی : اصطلاحی است که در طب و زیست شناسی به صور گوناگون به کار گرفته شده است . گاهی به عنوان یک رویداد یا موقعیتی که تاثیر مضر برای ارگانیسم دارد و گاهی به معنی تنش روانشناختی ناشی از این این رویدادهه و موقعیت هاست . به معنی دقیق ، هر چیزی که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم اختلال به وجود آورد و شرایطی ایجاد کند که ارگانیسم طبیعتا از آن پرهیز کند ، فشار روانی شمرده می شود . فشار روانی ممکن است به صورت محرک های فیزیکی ، عفونت ها و واکنش های آلرژیک و نظایر آنها ، یا به صورت تغییر کلی در جو اجتماعی روانی پدیدار شود ( پورافکاری ، 1373 ) . 3- عقب ماندگی ذهنی : بنابر تعریف انجمن آمریکایی بررسی نقایص ذهنی ( ا . اِ . ام . دی ) ؛ " عقب ماندگی ذهنی ، عملکرد پایین تر از متوسط در کلیه امور ذهنی است که همزمان با مشکلات و کاستی ها در رفتارهای سازشی آشکار می شود و در دوران رشد جسمی ، ذهنی و روانی فرد پدیدار می شود ( سیف نراقی ، 1374 ) ابزارهای پژوهش : پرسشنامه تعارضات زناشویی( براتی و ثنایی)_ پرسشنامه منبع استرس (qrs-f): برای تجزیه وتحلیل داد ه ها از دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است که در بخش توصیفی از میانگین ،انحراف استاندارد و در بخش استنباطی از آزمون t مستقل برای مقایسه میانگنهای گروه آزمایش و گروه کنترل استفاده شد و از همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه فشار روانی و تعارضات زناشویی استفاده شد ت: یافته های تحقیق: در بررسی رابطه بین فشار روانی و تعارض زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیردر سطح معناداری 1 درصد رابطه آماری تایید شده، ولی شدت رابطه نسبتاٌ متوسط است.بر این اساس با اطمینان 99 درصد می توانیم بگوییم که بین فشار روانی و تعارض زناشویی رابطه نسبتاٌ متوسط مثبتی وجود دارد. به این معنی که با افزایش فشار روانی، تعارضات زناشویی در بین والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر نیز افزایش نشان می دهد(جدول 4-4). ث: نتیجه گیری و پیشنهادات: 1- ایجادبخش هایی در مراکز مشاوره که درآنها خدمات ویژه والدین کودکان عقب مانده با تاکید برمدیریت استرس وتعارض های زناشویی ناشی از وجود کودک کم توان ذهنی ارائه شود. 2- از آنجا که در این پژوهش، فشار روانی وتعارضات زناشویی در والدین کودکان مرزی نیز مشاهده شده، پیشنهاد می شود که برای والدین این کودکان هم دوره های آموزشی ودر مانی برگزار شود. 3- ایجاد دوره های آموزشی برای والدین کودکان عقب مانده ذهنی به منظور آشنایی با مشکلات این کودکان .